Trong cơ thể chúng ta có rất nhiều vi khuẩn Lactobacillus, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về chúng. Để tìm hiểu chi tiết hơn về vi khuẩn Lactobacillus, công dụng của chúng và cách bổ sung an toàn, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây.
Vi khuẩn Lactobacillus là gì?
Lactobacillus là một nhóm vi khuẩn có lợi, thường được gọi là lợi khuẩn, sống tự nhiên trong hệ tiêu hóa, tiết niệu và sinh dục của con người. Chúng cũng có thể được tìm thấy trong một số thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải bắp, kim chi và kefir.
Đặc điểm của vi khuẩn Lactobacillus:
- Hình dạng: Hình que (bacillus)
- Gram dương: Có khả năng giữ lại màu tím crystal violet trong phương pháp nhuộm Gram.
- Kỵ khí hoặc vi hiếu khí: Có thể sống trong môi trường không có oxy hoặc có ít oxy.
- Không tạo bào tử: Không có khả năng tạo thành bào tử để tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt.
- Sản xuất axit lactic: Đây là đặc điểm quan trọng nhất của Lactobacillus. Axit lactic giúp duy trì môi trường axit nhẹ, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại.
Hiện nay, rất nhiều loài vi khuẩn Lactobacillus được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là trong thực phẩm và dược phẩm. Dưới đây là một số loài phổ biến và được ứng dụng nhiều nhất:
Trong thực phẩm:
- Lactobacillus acidophilus: Loài vi khuẩn này thường được sử dụng trong sản xuất sữa chua, phô mai và các sản phẩm lên men từ sữa khác. Nó có khả năng chuyển hóa đường lactose thành axit lactic, giúp tạo hương vị đặc trưng và kéo dài thời gian bảo quản của sản phẩm. Ngoài ra, Lactobacillus acidophilus còn có lợi cho sức khỏe đường ruột và hệ miễn dịch.
- Lactobacillus bulgaricus: Cũng thường được sử dụng trong sản xuất sữa chua, kết hợp với Streptococcus thermophilus để tạo ra hương vị và kết cấu đặc trưng của sữa chua.
- Lactobacillus casei: Loài vi khuẩn này thường được tìm thấy trong các sản phẩm sữa lên men và phô mai. Nó có khả năng chịu được môi trường axit cao trong dạ dày, giúp đưa lợi khuẩn đến ruột non và ruột già. Lactobacillus casei có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Lactobacillus plantarum: Loài vi khuẩn này thường được sử dụng trong sản xuất dưa cải bắp, kim chi và các loại rau củ muối chua khác. Nó có khả năng lên men đường và tạo ra axit lactic, giúp bảo quản thực phẩm và tạo hương vị đặc trưng.
Trong dược phẩm:
- Lactobacillus rhamnosus GG (LGG): Đây là một trong những chủng lợi khuẩn được nghiên cứu nhiều nhất và có nhiều bằng chứng khoa học về hiệu quả trong việc phòng ngừa và điều trị tiêu chảy, đặc biệt là tiêu chảy do rotavirus ở trẻ em.
- Lactobacillus reuteri: Chủng này có khả năng sản xuất reuterin, một chất kháng khuẩn tự nhiên có tác dụng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn có hại. Lactobacillus reuteri được sử dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi và hội chứng ruột kích thích.
- Lactobacillus crispatus: Loài vi khuẩn này thường được tìm thấy trong âm đạo của phụ nữ khỏe mạnh. Nó giúp duy trì độ pH âm đạo ở mức axit, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại và giảm nguy cơ nhiễm trùng âm đạo.
Trên đây chỉ là một số loài Lactobacillus phổ biến và được ứng dụng nhiều hiện nay. Trên thực tế, còn có rất nhiều loài khác đang được nghiên cứu và phát triển để ứng dụng trong tương lai.
Top 5 lợi ích tuyệt vời của vi khuẩn Lactobacillus cho sức khỏe
Hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh
Vi khuẩn Lactobacillus hỗ trợ nâng cao sức khỏe tiêu hóa của cơ thể qua nhiều cơ chế khác nhau:
- Sản xuất axit lactic: Lactobacillus lên men đường trong thức ăn và tạo ra axit lactic. Axit lactic giúp duy trì môi trường axit nhẹ trong đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại và tạo điều kiện thuận lợi cho các enzym tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
- Sản xuất các enzym tiêu hóa: Một số loài Lactobacillus có khả năng sản xuất các enzym tiêu hóa như lactase, giúp phân giải đường lactose trong sữa. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người không dung nạp lactose.
- Cạnh tranh với vi khuẩn có hại: Lactobacillus cạnh tranh với vi khuẩn có hại để giành thức ăn và không gian sống trong đường ruột. Điều này giúp ngăn ngừa sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa.
- Kích thích hệ miễn dịch: Lactobacillus tương tác với hệ miễn dịch của cơ thể, kích thích sản xuất các kháng thể và tế bào miễn dịch. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả vi khuẩn có hại trong đường ruột.
- Củng cố hàng rào bảo vệ ruột: Lactobacillus giúp tăng cường sự liên kết giữa các tế bào niêm mạc ruột, tạo thành một hàng rào bảo vệ vững chắc. Hàng rào này ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn có hại và các chất độc hại vào cơ thể, góp phần duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh.
Nhờ những cơ chế này, vi khuẩn Lactobacillus đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng đường ruột và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Giảm cholesterol xấu trong máu
Không phải tất cả các loài vi khuẩn Lactobacillus đều có khả năng giảm cholesterol như nhau. Hiệu quả của Lactobacillus trong việc giảm cholesterol cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và chế độ ăn uống.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung Lactobacillus acidophilus hoặc Lactobacillus reuteri có thể giúp giảm nồng độ cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (“xấu”) trong máu nhờ hấp thụ cholesterol từ thức ăn trong quá trình tiêu hóa. Điều này làm giảm lượng cholesterol được hấp thụ vào máu và giúp giảm nồng độ cholesterol toàn phần.
Ngoài ra, một số loài Lactobacillus có thể chuyển hóa cholesterol thành coprostanol, một chất không được hấp thụ và được đào thải ra ngoài qua phân. 
Ngăn ngừa viêm nhiễm âm đạo
Các chủng vi khuẩn Lactobacillus quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng âm đạo: Lactobacillus crispatus; Lactobacillus jensenii; Lactobacillus gasseri; Lactobacillus iners,..
Vi khuẩn Lactobacillus giúp sản xuất axit lactic, giúp duy trì độ pH âm đạo ở mức axit (khoảng 3.8-4.5). Môi trường axit này làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại và nấm men, nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn và nhiễm nấm Candida.
Bên cạnh đó, một số loài Lactobacillus có khả năng bám vào niêm mạc âm đạo, tạo thành một lớp màng sinh học bảo vệ. Lớp màng này ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn có hại và các tác nhân gây bệnh khác vào tế bào âm đạo.
Giảm cân an toàn
Một số vi khuẩn Lactobacillus có khả năng liên kết với chất béo trong ruột, ngăn chặn sự hấp thụ của chúng vào cơ thể. Điều này làm giảm lượng calo hấp thụ và có thể dẫn đến giảm cân.
Các chủng Lactobacillus có tiềm năng giảm cân:
- Lactobacillus gasseri: Nghiên cứu cho thấy chủng này có thể giúp giảm mỡ bụng và trọng lượng cơ thể.
- Lactobacillus rhamnosus: Chủng này có thể giúp giảm cân và duy trì cân nặng ở những người thừa cân.
- Lactobacillus fermentum và Lactobacillus amylovorus: Các chủng này có thể giúp giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể.
Cải thiện làn da
Lactobacillus được coi là một thành phần đầy hứa hẹn trong việc chăm sóc và làm đẹp da. Việc bổ sung vi khuẩn Lactobacillus vào chế độ ăn uống và sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa Lactobacillus có thể giúp:
- Cân bằng hệ vi sinh vật da: Lactobacillus giúp duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật trên da, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại gây mụn trứng cá, viêm da và các vấn đề da khác. Điều này giúp cải thiện tình trạng da mụn, làm giảm viêm nhiễm và kích ứng.
- Tăng cường hàng rào bảo vệ da: Lactobacillus sản xuất các chất kháng khuẩn và peptide kháng khuẩn giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da, ngăn chặn sự xâm nhập của các tác nhân gây hại từ môi trường như bụi bẩn, ô nhiễm và tia UV.
- Dưỡng ẩm và làm dịu da: Lactobacillus giúp tăng cường sản xuất axit hyaluronic, một chất giữ ẩm tự nhiên của da, giúp da mềm mại, mịn màng và giảm khô ráp. Đồng thời, Lactobacillus còn có khả năng làm dịu da, giảm kích ứng và mẩn đỏ.
- Chống lão hóa: Lactobacillus sản xuất các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do, ngăn ngừa lão hóa da, giảm nếp nhăn và làm mờ các đốm nâu.
- Cải thiện độ đàn hồi và săn chắc da: Lactobacillus kích thích sản xuất collagen và elastin, hai protein quan trọng giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da, làm giảm chảy xệ và nếp nhăn.
Cách bổ sung vi khuẩn Lactobacillus an toàn
Để bổ sung Lactobacillus một cách an toàn và hiệu quả, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:
Thông qua chế độ ăn uống
Thực phẩm lên men là nguồn cung cấp vi khuẩn Lactobacillus tự nhiên và an toàn nhất. Bạn hãy bổ sung chúng vào chế độ ăn uống hàng ngày. Các loại thực phẩm lên men chứa Lactobacillus như sữa chua, kefir, kim chi, dưa cải bắp, miso…
Bên cạnh ăn thực phẩm lên men, bạn cũng có thể làm tăng lợi khuẩn Lactobacillus trong cơ thể bằng cách bổ sung Prebiotic. Prebiotic là các chất xơ không tiêu hóa được. Chúng là thức ăn cho lợi khuẩn Lactobacillus. Các thực phẩm giàu prebiotic bao gồm chuối, tỏi, hành tây, măng tây, atisô…
Sử dụng men vi sinh (probiotics)
Bạn có thể tham khảo các sản phẩm men vi sinh chứa vi khuẩn Lactobacillus đến từ thương hiệu Dược Phẩm Meracine như:
- Bio-acimin Gold: Sản phẩm này chứa Lactobacillus acidophilus, một trong những lợi khuẩn phổ biến nhất, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Bio-acimin Fiber: Sản phẩm này cũng chứa Lactobacillus acidophilus, kết hợp với chất xơ hòa tan Inulin, giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón và tăng cường sức khỏe đường ruột.
- Bio-acimin Baby & Kids: Sản phẩm này được thiết kế dành riêng cho trẻ em, chứa Lactobacillus acidophilus và Bifidobacterium, giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và phòng ngừa các vấn đề về đường ruột ở trẻ.
Ngoài ra, Dược phẩm Meracine cũng có nhiều sản phẩm men vi sinh cải thiện sức khỏe tiêu hóa khác như men ống vi sinh Bio-meracine – dòng sản phẩm chuyên biệt cho các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy do dùng thuốc kháng sinh ở trẻ em.
Hi vọng những thông tin được chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu thêm về vi khuẩn Lactobacillus và các lợi ích của nó đối với sức khỏe. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng các sản phẩm chứa actobacillus acidophilus.
