“Triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn” là cụm từ thường được tìm kiếm khi ai đó cảm thấy bất ổn ở đường tiêu hoá – đầy hơi, chướng bụng, đau bụng, phân thay đổi. Hiểu rõ các triệu chứng này giúp bạn không bỏ qua những cảnh báo ban đầu và biết khi nào cần thăm khám.
1. Triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn là gì?
Khi nói về triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn, chúng ta đang nói tới những dấu hiệu bất thường xuất hiện ở hệ tiêu hóa — bao gồm miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già — mà kéo dài hoặc tái đi tái lại. Những triệu chứng này không chỉ đơn giản là một lần đầy bụng rồi hết, mà có thể tái phát hoặc kéo dài khiến chất lượng cuộc sống giảm sút. Việc nhận diện đúng các triệu chứng bệnh là bước đầu để xử lý đúng cách.
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa rất đa dạng
2. Các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn thường gặp
2.1 Đau bụng hoặc khó chịu vùng bụng
Một trong những triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn xuất hiện sớm là đau hoặc khó chịu ở vùng bụng — đôi khi như cơn co thắt, đôi khi âm ỉ. Cơn đau có thể xuất hiện sau ăn, hoặc khi ăn quá no, hoặc ăn thức ăn khó tiêu. Xem như cảnh báo: nếu đau bụng tái phát cùng với các triệu chứng khác, bạn đang gặp rối loạn tiêu hoá.
2.2 Chướng bụng, đầy hơi, dễ ợ hơi
Người lớn bị rối loạn tiêu hoá thường cảm giác bụng căng, hơi hơi nhiều, dễ ợ hơi. Đây là các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn rất phổ biến vì ruột không co bóp hoặc tiêu hóa thức ăn không hiệu quả, khí tích tụ. Nếu mỗi khi ăn bạn cảm thấy bụng “bục” hơn là thư giãn, đó là dấu hiệu cần lưu ý.
2.3 Thay đổi phân – tiêu chảy hoặc táo bón
Khi nói tới triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn, không thể bỏ qua việc phân thay đổi bất thường: phân lỏng, phân nhiều lần, hoặc ngược lại táo bón lâu ngày, hoặc cảm giác đi ngoài không hoàn toàn.
2.4 Buồn nôn, nôn hoặc cảm giác khó chịu sau ăn
Một số người lớn khi bị rối loạn tiêu hoá có triệu chứng như buồn nôn, muốn nôn, cảm giác hơi ợ hoặc nặng bụng sau mỗi bữa ăn — đây là triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn thường bị bỏ qua. Nếu bạn thường bị ợ, chán ăn hoặc ăn vào là rất khó chịu, bạn nên để ý.
Buồn nôn là một trong các triệu chứng rối loạn tiêu hóa
2.5 Ợ nóng, trào ngược dạ dày thực quản
Người lớn có thể gặp triệu chứng rối loạn tiêu hoá dưới dạng ợ nóng, cảm giác rát vùng cổ họng sau ăn hoặc khi nằm. Đây là tín hiệu cho thấy nhu động thực quản hoặc van dạ dày không hoạt động tốt — và nếu tái đi tái lại, không nên xem nhẹ.
2.6 Mất cảm giác ngon miệng, ăn uống kém, sụt cân không rõ lý do
Khi bạn bị triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn kéo dài, bạn có thể thấy mình ăn ít hơn, chán ăn, hoặc ăn vào là cảm giác no nhanh hơn. Nếu kèm theo sụt cân mà không rõ nguyên nhân, đó là dấu hiệu nguy hiểm hơn mà bạn cần khám chuyên khoa.
3. Khi nào những triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn cần được coi là cảnh báo?
Không phải mọi triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn đều đáng sợ, nhưng bạn nên lưu ý và đi khám nếu:
– Triệu chứng kéo dài hơn 2‑3 tuần mà không cải thiện.
– Đau bụng dữ dội, phân có máu hoặc đen, nôn ra máu.
– Sụt cân nhanh, mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân.
– Triệu chứng trào ngược kèm đau ngực, khó thở.
– Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài gây mất nước, mệt mỏi.
4. Nguyên nhân phổ biến dẫn tới triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn
Để xử lý tốt các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn, cần hiểu rõ nguyên nhân. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân thường gặp:
– Chế độ ăn uống không khoa học: ăn nhanh, ăn khuya, uống rượu bia, đồ ăn chiên rán… khiến tiêu hóa khó khăn.
Ăn uống không khoa học có thể gây rối loạn tiêu hóa
– Căng thẳng, stress, thiếu ngủ ảnh hưởng tới trục não‑ruột và gây những triệu chứng tiêu hóa.
– Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dùng kháng sinh kéo dài dẫn tới đầy hơi, chướng bụng.
– Bệnh lý tiêu hóa nền: viêm dạ dày, trào ngược, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích… kèm theo các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn.
– Thuốc và hóa chất: thuốc giảm đau, corticoid, hóa chất môi trường dễ làm niêm mạc ruột tổn thương và xuất hiện triệu chứng.
5. Cách xử lý và giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn
5.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt
– Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa.
– Tránh đồ chiên rán, nhiều mỡ, nhiều gia vị – giúp giảm đau bụng, chướng hơi.
– Uống đủ nước, tăng chất xơ, rau trái cây giúp ruột hoạt động hiệu quả hơn.
– Hạn chế rượu, caffeine, thuốc lá vì chúng kích thích triệu chứng tiêu hóa.
Người bị rối loạn tiêu hóa không nên dùng chất kích thích
5.2 Quản lý stress và cải thiện giấc ngủ
Stress là nguyên nhân gây nên các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn như tiêu chảy hoặc táo bón. Tập thiền, hít thở sâu, vận động nhẹ nhàng giúp ổn định hệ thần kinh và tiêu hóa.
5.3 Hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột
– Bổ sung probiotic từ thực phẩm lên men: sữa chua, kefir.
– Tránh kháng sinh không cần thiết.
– Ăn thực phẩm chứa chất xơ hòa tan giúp nuôi vi sinh có lợi.
Kết luận
Việc nhận biết đúng các triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn là rất quan trọng để bạn chủ động chăm sóc bản thân. Nếu bạn thường xuyên gặp các dấu hiệu như đau bụng, chướng hơi, tiêu chảy hoặc táo bón, ợ nóng, khó chịu sau ăn – hãy xem đó là triệu chứng rối loạn tiêu hoá ở người lớn chứ không nên bỏ qua.
Điều trị bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, hỗ trợ vi sinh và quản lý stress sẽ giúp giảm triệu chứng và nâng cao chất lượng sống. Và khi gặp dấu hiệu nghiêm trọng, việc khám và điều trị sớm sẽ giúp bạn tránh những hệ lụy lớn hơn.
