Thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể cảnh báo những bất ổn sâu bên trong hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể.
1. Rối loạn tiêu hóa là gì?
Rối loạn tiêu hóa là tình trạng hoạt động tiêu hóa không diễn ra bình thường, có thể biểu hiện qua các triệu chứng như đầy bụng, chướng hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn hoặc đau vùng bụng. Khi tình trạng này xảy ra một cách lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn được xem là thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.
Rối loạn tiêu hóa có các triệu chứng như đầy bụng, chướng hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn
Mặc dù không phải là một bệnh lý cụ thể, nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp trục trặc ở hệ tiêu hóa hoặc bị ảnh hưởng bởi yếu tố bên ngoài như thói quen ăn uống, lối sống, stress hoặc các bệnh lý nền.
2. Vì sao bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa?
2.1. Chế độ ăn uống thiếu khoa học
– Ăn quá nhanh, không nhai kỹ khiến thức ăn khó tiêu, gây áp lực cho dạ dày.
– Dùng quá nhiều thức ăn dầu mỡ, cay nóng hoặc uống nhiều rượu bia.
– Không ăn đúng giờ, bỏ bữa hoặc ăn khuya thường xuyên cũng làm rối loạn nhu động ruột.
Người thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa nên ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ, tránh đồ ăn khó tiêu và uống đủ nước.
2.2. Stress kéo dài, rối loạn thần kinh ruột
Não bộ và ruột có mối liên hệ chặt chẽ qua trục não – ruột. Khi bạn căng thẳng, lo âu, hormone cortisol tăng lên sẽ làm giảm co bóp dạ dày, ruột. Điều này lý giải vì sao người làm việc căng thẳng thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.
2.3. Dùng kháng sinh, thuốc giảm đau dài ngày
Một số loại thuốc làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, vi khuẩn gây hại phát triển mạnh, gây rối loạn như tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng.
Nếu bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa sau đợt dùng kháng sinh, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung men vi sinh hoặc điều chỉnh liều dùng.
Dùng thuốc kháng sinh dài ngày có thể khiến bạn bị rối loạn tiêu hóa
2.4. Hội chứng ruột kích thích hoặc bệnh lý mạn tính
Hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt, viêm dạ dày mạn tính… là nguyên nhân phổ biến khiến bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.
Kèm theo đó, bệnh tuyến giáp, tiểu đường, bệnh gan cũng gây ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
3. Triệu chứng khi bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa
– Cảm giác đầy bụng, chướng bụng ngay cả sau bữa ăn nhỏ.
– Buồn nôn, nôn ói sau khi ăn một số món.
– Tiêu chảy kéo dài hoặc táo bón thường xuyên, xen kẽ lẫn nhau.
– Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn, nhất là sau ăn hoặc khi căng thẳng.
– Mất cảm giác ngon miệng, sụt cân, mệt mỏi.
Nếu các triệu chứng kéo dài trên 2 tuần, bạn nên đi khám vì có thể nguyên nhân khiến bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa là một bệnh lý cần điều trị sớm.
4. Cách cải thiện khi thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa
4.1. Điều chỉnh thói quen ăn uống
– Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, không ăn quá no hoặc quá đói.
– Chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm, nhai kỹ để giảm tải cho dạ dày.
– Tránh thực phẩm chiên rán, nhiều gia vị, đồ uống có gas, cà phê, rượu bia.
– Ưu tiên rau củ luộc, canh rau xanh, trái cây mềm, cháo, cơm nát, sữa chua.
Việc cải thiện chế độ ăn giúp phục hồi nhu động ruột và rất cần thiết nếu bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.
4.2. Kiểm soát căng thẳng
– Tập thở sâu, thiền hoặc yoga để thư giãn cơ thể và thần kinh ruột.
– Giữ thời gian nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc.
– Tránh làm việc quá sức hoặc suy nghĩ tiêu cực kéo dài.
Kiểm soát căng thẳng giúp cải thiện rối loạn tiêu hóa
Căng thẳng là thủ phạm âm thầm khiến bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa mà không hề hay biết.
4.3. Tập luyện đều đặn
– Đi bộ, đạp xe, tập yoga nhẹ nhàng mỗi ngày 20–30 phút giúp kích thích nhu động ruột hoạt động hiệu quả.
– Vận động sau bữa ăn (nhẹ nhàng) hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Người thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa nên tránh nằm ngay sau ăn.
4.4. Bổ sung lợi khuẩn
– Men vi sinh (probiotic) và chất xơ hòa tan (prebiotic) giúp phục hồi cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
– Có thể sử dụng sữa chua không đường, kefir, hoặc thực phẩm lên men như kim chi, dưa cải…
Đây là cách đơn giản hỗ trợ lâu dài nếu bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa do vi sinh đường ruột kém.
4.5. Tái khám định kỳ và loại trừ bệnh lý
– Nếu triệu chứng không cải thiện sau 2–4 tuần thay đổi thói quen, bạn nên đi khám chuyên khoa tiêu hóa.
– Các xét nghiệm như nội soi dạ dày, xét nghiệm phân, siêu âm bụng có thể giúp tìm nguyên nhân chính xác khiến bạn thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.
5. Khi nào người bị rối loạn tiêu hóa cần đi khám?
Bạn cần đến bệnh viện ngay nếu có những dấu hiệu sau:
– Sụt cân nhanh, mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân.
– Tiêu chảy nặng hoặc phân có máu, nhầy.
– Đau bụng dữ dội, nôn nhiều, mất nước.
– Có tiền sử bệnh viêm ruột, ung thư đường tiêu hóa trong gia đình.
Kết luận
Tình trạng thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa không nên xem nhẹ, vì nó không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống mà còn có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng nếu không được xử lý sớm. Việc cải thiện thói quen sống, ăn uống hợp lý và chủ động theo dõi cơ thể là cách tốt nhất để bảo vệ hệ tiêu hóa của bạn.
