Bảo quản men vi sinh đúng cách là yếu tố then chốt quyết định đến hiệu quả khi sử dụng. Nhiều người dùng men vi sinh nhưng không đạt kết quả như mong muốn, nguyên nhân không nằm ở sản phẩm mà do cách bảo quản sai. Việc bảo quản không đúng có thể khiến lợi khuẩn chết trước khi vào đến đường ruột, làm mất tác dụng hoàn toàn.
1. Vì sao bảo quản men vi sinh đúng cách lại quan trọng?
Men vi sinh là chế phẩm chứa lợi khuẩn sống. Chúng rất nhạy cảm với các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và pH. Nếu không được bảo quản đúng cách, lượng lợi khuẩn sống sẽ suy giảm, dẫn đến giảm hiệu quả hoặc vô tác dụng khi sử dụng.
Đó là lý do vì sao bảo quản men vi sinh là bước không thể xem nhẹ, dù là sản phẩm dạng ống, bột hay viên nén.
Lợi khuẩn rất nhạy cảm với nhiệt và ẩm, cần được bảo quản đúng điều kiện để không mất tác dụng
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ ổn định của men vi sinh
Không giống như thuốc thông thường, men vi sinh chứa sinh vật sống nên yêu cầu bảo quản kỹ lưỡng hơn. Dưới đây là các yếu tố chính làm giảm hiệu quả men vi sinh nếu không kiểm soát tốt:
2.1. Nhiệt độ
Hầu hết lợi khuẩn sống ổn định ở mức nhiệt từ 2–25°C. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá 30°C (như trong cốp xe, ban công nắng), lợi khuẩn sẽ suy giảm mạnh.
- Men vi sinh cần được bảo quản ở nơi mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt.
- Một số sản phẩm yêu cầu để ngăn mát tủ lạnh sau khi mở nắp.
2.2. Độ ẩm
Nhiều loại men vi sinh được bào chế ở dạng bột hoặc viên, rất dễ hút ẩm từ không khí. Nếu để ở nơi ẩm thấp, lợi khuẩn bị kích hoạt sớm và chết trước khi vào đường ruột.
- Luôn đóng chặt nắp, túi zip sau khi mở.
- Không để men ở nhà tắm, bếp hoặc nơi có độ ẩm cao.
2.3. Ánh sáng và oxy
Một số chủng lợi khuẩn rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời và oxy. Tiếp xúc lâu sẽ khiến chúng bị oxy hóa hoặc mất hoạt tính.
- Sử dụng bao bì chống ẩm, chống sáng, hộp kín là rất quan trọng.
- Không chia nhỏ sản phẩm ra lọ khác để tiện dùng.
Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và oxy là kẻ thù thầm lặng khiến lợi khuẩn mất tác dụng nếu bảo quản sai cách
3. Cách bảo quản men vi sinh đúng theo từng dạng bào chế
Tùy vào dạng sản phẩm, cách bảo quản sẽ có điểm khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:
3.1. Men vi sinh dạng bột hoặc gói
- Bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 25°C, tránh nơi có ánh nắng trực tiếp.
- Sau khi bóc gói, nên dùng hết 1 lần hoặc bọc kín nếu chia liều.
- Không hòa tan vào nước nóng (>40°C) vì có thể làm chết lợi khuẩn.
3.2. Men vi sinh dạng ống nước (ống uống)
- Bảo quản nơi khô thoáng, tốt nhất trong ngăn mát tủ lạnh (2–8°C).
- Tránh lắc mạnh hoặc để đông đá.
- Sau khi mở nắp, nên sử dụng trong ngày.
3.3. Men vi sinh dạng viên nang hoặc viên nén
- Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm.
- Không bảo quản trong tủ thuốc gần bếp, nhà tắm.
- Không lấy viên bằng tay ướt hoặc bỏ ra khỏi vỉ lâu trước khi uống.
Mỗi dạng bào chế men vi sinh sẽ có hướng bảo quản khác nhau để giữ lợi khuẩn sống và hoạt động tốt
4. Sai lầm thường gặp khi bảo quản men vi sinh
Không ít người dùng mắc phải những lỗi đơn giản nhưng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng men vi sinh. Dưới đây là các sai lầm phổ biến cần tránh:
- Bỏ men vào cốp xe, balo đi du lịch, khiến nhiệt độ tăng cao.
- Đặt men vi sinh cạnh bếp, gần bồn rửa – môi trường có độ ẩm cao.
- Đổ men ra lọ khác để tiện dùng nhưng lọ đó không có lớp bảo vệ.
- Dùng men vi sinh đã hết hạn hoặc có dấu hiệu vón cục, biến màu.
Những sai lầm này có thể khiến lợi khuẩn chết gần hết, dẫn đến người dùng không thấy cải thiện dù đã dùng đúng liều, đúng loại.
Để men ở nơi có ánh nắng chiếu trực tiếp là lỗi phổ biến làm mất tác dụng của men vi sinh
5. Mẹo bảo quản men vi sinh khi đi xa, du lịch
Nếu cần mang men vi sinh đi xa, cha mẹ có thể áp dụng một số mẹo sau:
- Chọn sản phẩm dạng bào tử lợi khuẩn (như Bacillus clausii) – có khả năng sống sót tốt ở nhiệt độ thường.
- Mang theo túi giữ nhiệt hoặc hộp cách nhiệt nếu di chuyển lâu.
- Tránh để men gần cửa sổ xe, nơi nắng chiếu trực tiếp.
- Không hòa tan trước khi mang đi, chỉ pha khi bé sẵn sàng uống.
Bảo quản men vi sinh đúng cách là bước quan trọng để đảm bảo lợi khuẩn còn sống và hoạt động hiệu quả khi vào cơ thể. Người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì, tuân thủ điều kiện nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng phù hợp. Đặc biệt, trong thời tiết nắng nóng hoặc khi mang theo đi xa, cần chuẩn bị phương án lưu trữ phù hợp. Dù lựa chọn sản phẩm men vi sinh chất lượng đến đâu, nếu bảo quản sai, hiệu quả mang lại vẫn có thể bằng 0.
