Nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn thường rất đa dạng, từ nhiễm khuẩn, không dung nạp thực phẩm đến tác dụng phụ của thuốc hoặc căng thẳng kéo dài. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp người bệnh lựa chọn hướng điều trị phù hợp, hạn chế tái phát và rút ngắn thời gian hồi phục.
1. Tiêu chảy là gì?
Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nhiều nước từ 3 lần trở lên trong 24 giờ. Đối với người lớn, đây có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng trong hệ tiêu hóa do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tiêu chảy cấp thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, trong khi tiêu chảy mạn tính có thể kéo dài trên 2 tuần và đòi hỏi phải được thăm khám y tế để xác định nguyên nhân chính xác.
2. Các nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn
Nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn rất đa dạng và thường bị đánh giá thấp. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước đầu tiên để xử lý hiệu quả, tránh để bệnh diễn tiến nặng hoặc tái phát nhiều lần.
2.1 Nhiễm khuẩn đường ruột
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy ở người lớn. Thực phẩm ôi thiu, nguồn nước bẩn hoặc vệ sinh tay kém có thể đưa các vi khuẩn như Salmonella, E. coli, Shigella vào cơ thể. Các vi khuẩn này khi xâm nhập sẽ gây viêm nhiễm niêm mạc ruột, làm rối loạn quá trình hấp thu nước, dẫn tới tiêu chảy cấp tính, thậm chí kèm theo máu hoặc chất nhầy trong phân.
2.2 Nhiễm virus đường tiêu hóa
Virus như Rotavirus, Norovirus và Adenovirus thường là thủ phạm trong các đợt tiêu chảy bùng phát trong cộng đồng. Loại virus này dễ lây lan qua đường miệng – phân hoặc tiếp xúc bề mặt nhiễm bẩn. Triệu chứng thường gặp bao gồm tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng và sốt nhẹ.
Một trong các nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn là do nhiễm virus đường tiêu hóa
2.3 Không dung nạp thực phẩm
Nhiều người lớn gặp phải tình trạng không dung nạp lactose – một loại đường có trong sữa và các chế phẩm từ sữa. Khi ăn vào, cơ thể không có đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose, dẫn đến đầy bụng, chướng hơi và tiêu chảy. Tình trạng không dung nạp gluten (trong lúa mì, lúa mạch) cũng gây tiêu chảy kéo dài nếu không được phát hiện sớm.
2.4 Tác dụng phụ của thuốc là nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn
Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh, có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Việc tiêu diệt cả vi khuẩn có hại và vi khuẩn có lợi khiến hệ tiêu hóa rối loạn, gây tiêu chảy. Ngoài ra, thuốc chống axit, thuốc nhuận tràng hoặc một số loại hóa trị cũng có thể là nguyên nhân.
2.5 Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng tiêu hóa mạn tính, thường gây đau bụng, tiêu chảy xen kẽ táo bón. Người mắc IBS có ruột nhạy cảm, dễ phản ứng với căng thẳng, thay đổi chế độ ăn hoặc thậm chí là thời tiết. Đây là nguyên nhân phổ biến nhưng thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác.
Hội chứng ruột kích thích là nguyên nhân gây tiêu chảy ở người lớn
2.6 Rối loạn nội tiết hoặc tuyến giáp
Tăng hoạt động tuyến giáp làm tăng tốc độ chuyển hóa và nhu động ruột, khiến người bệnh dễ bị tiêu chảy kéo dài. Ngoài ra, bệnh Addison (suy tuyến thượng thận) hoặc tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của đường ruột.
2.7 Lạm dụng rượu bia và chất kích thích
Rượu bia làm tổn thương niêm mạc ruột, tăng tiết dịch tiêu hóa và giảm hấp thu nước. Khi sử dụng thường xuyên, đặc biệt lúc bụng đói, sẽ dễ gây ra tiêu chảy. Cà phê, thuốc lá và các chất kích thích khác cũng có thể làm tăng nhu động ruột và rối loạn hệ vi sinh.
2.8 Ngộ độc thực phẩm
Thức ăn không đảm bảo vệ sinh có thể chứa độc tố của các vi khuẩn như tụ cầu vàng, Clostridium perfringens. Khi tiêu thụ, người bệnh sẽ bị tiêu chảy đột ngột, kèm theo nôn mửa, đau quặn bụng và sốt. 
Nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn là do ngộ độc thực phẩm
2.9 Các bệnh lý đường ruột khác
Viêm đại tràng, bệnh Crohn, polyp đại tràng, hoặc thậm chí ung thư đại trực tràng cũng có thể gây tiêu chảy kéo dài. Đây là các nguyên nhân ít gặp nhưng đặc biệt nghiêm trọng, cần chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
3. Người lớn bị tiêu chảy khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Không phải trường hợp tiêu chảy nào cũng cần đi khám, nhưng bạn nên thăm khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày mà không thuyên giảm.
- Có dấu hiệu mất nước như khô miệng, tiểu ít, mệt lả.
- Sốt cao trên 38,5°C.
- Phân có máu hoặc nhầy.
- Đau bụng dữ dội, nôn liên tục.
Người bị tiêu chảy nên gặp bác sĩ khi gặp các dấu hiệu bất thường
4. Hướng dẫn xử lý và phòng ngừa tiêu chảy ở người lớn
- Bù nước và điện giải kịp thời bằng oresol, nước cháo loãng, nước dừa. Tránh các loại nước ngọt có gas, rượu, bia.
- Ăn uống hợp lý: dùng thực phẩm dễ tiêu như cháo, cơm nhão, chuối, khoai; tránh đồ chiên rán, sữa nếu không dung nạp lactose.
- Vệ sinh cá nhân: rửa tay thường xuyên, ăn chín uống sôi, bảo quản thực phẩm đúng cách.
- Hạn chế lạm dụng thuốc: đặc biệt là kháng sinh, thuốc nhuận tràng nếu không cần thiết.
- Bổ sung men vi sinh để hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt sau khi dùng kháng sinh hoặc rối loạn tiêu hóa.
5. Bio-meracine – Hỗ trợ phục hồi sức khỏe tiêu hóa với lợi khuẩn đặc chủng
Tiêu chảy ở người lớn có liên quan chặt chẽ đến mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Vì vậy, việc bổ sung men vi sinh chất lượng cao là cần thiết. Bio-meracine là men vi sinh dạng ống BFS tiện dụng, chứa bào tử lợi khuẩn Bacillus clausii ACC0079 – một chủng lợi khuẩn đã được nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả trên đường tiêu hóa.
- Sản phẩm được sản xuất bằng công nghệ BFS hiện đại, đảm bảo vô trùng, không chất bảo quản.
- Bacillus clausii ở dạng bào tử giúp sống sót tốt qua môi trường acid dạ dày và phát huy tác dụng tại ruột non.
- Có khả năng kháng kháng sinh, giúp sử dụng an toàn kể cả trong và sau điều trị bằng thuốc kháng sinh.
- Giúp cân bằng hệ vi sinh, hỗ trợ cải thiện tiêu chảy, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa ở người lớn.
Bio-meracine được sử dụng để cải thiện tiêu chảy ở người lớn
Bio-meracine có hai dòng sản phẩm: Bio-meracine 2Bil và Bio-meracine 4Bil, tương ứng với 2 tỷ và 4 tỷ bào tử mỗi ống. Người lớn nên dùng 1 ống/ngày, sau ăn, duy trì liên tục từ 1–3 tháng để có hiệu quả bền vững.
Nguyên nhân bị tiêu chảy ở người lớn rất phong phú, bao gồm cả yếu tố nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa, không dung nạp thức ăn và thói quen sinh hoạt không hợp lý. Việc nhận diện đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn có cách xử lý kịp thời và hiệu quả. Bên cạnh các biện pháp truyền thống, việc sử dụng men vi sinh chuyên biệt như Bio-meracine chính là giải pháp hỗ trợ từ gốc, góp phần phục hồi nhanh hệ tiêu hóa và phòng ngừa tái phát tiêu chảy trong tương lai.
